مترونوم موسیقی.
مترونوم موسیقی
|
 |
 |
امروزه شمار علاقمندان به فراگیری فنون موسیقی رو به افزایش گذاشته است . اینگونه علاقمندان در بدو آموزش نیاز به وسیله ای بنام مترونوم دارند . این وسیله بمنظور تنظیم ریتم موسیقی بکار میرود و کلیه اساتید آموزش موسیقی چنین وسیله ای را الزامی میدانند چرا که یک هنرجوی موسیقی بدون . . . مترونوم موفق به فراگیری اصولی نمیشود . 
از آنجا که این وسیله در داخل تولید نمیشود و نمونه های خارجی آن با قیمتهای گزاف 10 تا 30 هزار تومان بدست مصرف کننده داخلی میرسد ، بر آن شدیم تا چنین دستگاهی را بصورت کیت و با قیمت بسیار نازل تقدیم علاقمندان نمائیم .
لیست قطعات
|
مقاومت 1 کیلو ( قهوه ای – سیاه – قرمز ) |
R1 |
|
خازن الکترولیت 22 میکروفاراد |
C2 , C1 |
|
پتانسیومتر حدود 47 تا 100 کیلو اُهم |
PT |
|
آی سی 555 |
I |
قبل از اقدام به مونتاژ لازم است سطح مسی فیبر مدار چاپی توسط سمباده نرم یا اسکاج خشک تمیز و براق شود . این مسئله در عملکرد کلی کیت نقش مهمی ایفاء میکند و عدم رعایت آن شما را در استفاده کیت دچار مشکل میکند .
اگر در ساخت مدارات الکترونیک تازه کار هستید توصیه میکنیم حتماً روش صحیح لحیمکاری را که در جزوات مشهد کیت بارها به چاپ رسیده ، مطالعه کنید و سپس اقدام به مونتاژ نمائید .
ساخت کیت :
برای ساخت کیت ابتدا از :
◄ مقاومت شروع کنید و سپس بترتیب اقدام به مونتاژ خازنهای الکترولیت ، پتانسیومتر و آی سی نمائید .
◄ در نصب خازنهای الکترولیت به پایه منفی آنها که بر روی فیبر مشخص شده توجه نمائید .
◄ پتانسیومتر این کیت دارای 3 پایه است و باید بترتیب پایه هایش در محل مربوطه نصب شود . بصورتی که پایه وسط پتانسیومتر در خانه وسط و پایه های طرفین آن در خانه های کناری قرار گیرد . برای سهولت در نصب پتانسیومتر میتوانید از چند تکه پایه اضافی مقاومتها استفاده نمائید .
بهتر است که قبل از نصب ( آی سی ) از یک سوکت استفاده شود تا نیازی به لحیمکاری آی سی نباشد . البته در نصب آی سی حتماً به تورفتگی لبه آن که باید بر شکل نظیر روی فیبر منطبق شود ، توجه نمائید . چرا که : نصب معکوس آی سی = سوختن آی سی .
منبع تغذیه :
این مدار علی رغم کارائی زیاد ، مصرف باتری بسیار ناچیزی دارد و با ولتاژهای 6 تا 9 ولت بخوبی و برای مدت ها کار میکند . توجه شود که تغذیه باید با رعایت قطب مثبت و منفی به محل BAT متصل شود . منبع تغذیه میتواند باتری یا آدابتور 6 تا 9 ولت باشد .
آزمایش و استفاده از مدار :
شما باید یک گوشی معمولی رادیو تهیه و به خروجی این مدار که با عبارت EAR مشخص شده متصل کنید . حال با متصل نمودن تغذیه ، بر اساس تنظیمات پتانسیومتر ریتم های مختلفی پخش میشود .
برای استفاده راحت تر و همچنین دقت کار بیشتر لازم است که :
1 – دستگاه همراه با باتری داخل قاب مناسبی نصب شود تا علاوه بر سهولت در استفاده ، در برابر آسیبهای احتمالی مصون باشد .
2 - بجای پتانسیومتر مدار میتوانید از یک ولوم حدود 47 کیلو اُهم همراه با سر ولوم پلاستیکی استفاده کنید و ولوم را بر روی جعبه نصب کنید . همچنین لازم است محیط اطراف سر ولوم را بر اساس تعداد پالسها در دقیقه مدرج نمائید . توجه داشته باشید که استفاده از سر ولوم با ابعاد بزرگتر ، دقت تنظیم ولوم را بیشتر میکند .
برای مدرج کردن میتوانید ابتدا ولوم را در حداکثر قرار داده و تعداد پالسها را در اینحالت در مقابل انتهائی ولوم بنویسید و به همین صورت ولوم را در حالات دیگری قرار داده و تعداد پالسهای هر حالت در دقیقه را در مقابل آن بنویسید .
ریتم در موسیقی ایران (بخش نخست)
|
اساس طبیعت، ریتم است. با نگاهی به اطراف خود به آسانی می توان به وجود آن پی برد. گردش سیارات و ستارگان به دور خورشید، شب و روز، فصل ها و غیره وجود ریتم را ثابت می کند. اساس ریتم، الگویی تکرار شونده از حس تنش و آسودگی یا حس انتظار و ارضا است. (یک) کم انصافی است اگر ریتم را فقط مختص موسیقی بدانیم؛ و با شنیدن این کلمه فقط به یاد ضرب و طبل و دهل بیفتیم. ریتم در همه جا و همه چیز هست. حرکت است؛ خواه تند، خواه کند؛ خواه در زمان، خواه در مکان. از طرفی ریتم عنصر اولیه تمام هنرهاست و زیبایی خطوط، اشکال، رنگ ها، حرکات و ... را بوجود می آورد. ونسان دندی (یک)، موسیقی دان فرانسوی می گوید: ریتم عبارت است از نظم و تناسب در زمان و مکان. افلاطون نیز ریتم را انتظام جنبش و حرکت می داند. از آن جا که آدمی را طبیعت ورق می زند، ریتم را در نهادش قرار داده و هر آن وقت که انسان با جریان ریتمیک مواجه می شود، بی اختیار تسلیم، و ناخواسته با آن هماهنگ می شود. اصولا ما از کارهایی که با ریتم همراه است بیشتر لذت می بریم و کار و فعالیت در قالب یک عمل ریتمیک آسان تر است و انرژی کمتری طلب می کند. برای مثال دویدن سربازها که با ریتم خاصی همراه است (چهار تایی به صورت یک، دو، سه، چهار) به مراتب راحت تر و دلپذیرتر است از دویدن همان سربازها بدون نظم. یا اینکه انسان شعر را به خاطر وزنش بهتر و راحت تر از نثر به خاطر می سپارد. حفظ جدول ضرب نیز با ریتم آسان تر صورت می گیرد. دو دوتا، چهارتا. سه سه تا، نه تا و ... ریتم در موسیقی نیز به عنوان یک رکن بنیادی محسوب می شود و خیلی از محققان آن را بر ملودی مقدم دانسته اند. در همه رسالات موسیقی قدیم، ریتم یکی از بخش های مهم رساله است که راجع به آن بحث های فراوانی نیز کرده اند. هرچند در تعریف و تبیین ریتم، در بین رسالات اختلاف هایی هم دیده می شود، ولی با بررسی دقیق تا حدودی می توان به نتیجه ثابتی رسید. در قدیم ریتم را ایقاع می گفتند و موسیقی دانان تعریف های نسبتا یکدستی از آن ارایه کرده اند که در جای خود به آن می پردازیم. ایقاعات را با دور می سنجیدند. منظور از دور، یک سیکل زمانی است که در آن آرایش مشخصی از ضربات قرار می گیرد. به طور کل شاخص ریتم در موسیقی ایران همان سیستم دوری است، که مطابق با عروض در شعر است. ولی متاسفانه امروزه به این مهم توجهی نمی شود و نت نویسان، آثار ایرانی را در قالب میزان‌بندی، که شاخص ریتم در موسیقی اروپایی است، می نویسند. برای مثال به گوشه کرشمه که در ردیف موسیقی ایرانی، از گوشه های دارای وزن است می پردازیم: آرایش ریتمیک این دور به شکل زیر است: تَنَنْ تَنَنْ تَنَنَنْ تَنْ تَنَنْ تَنَنْ تَنَنَنْ تَنْ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن این دور را می توان با نت های موسیقی اروپایی نوشت: |
|
|
|
اما نمی توان آن را در قالب میزان بندی اروپایی جای داد. ولی متأسفانه می بینیم عده ای با پافشاری سعی در قرار دادن این دور در یکی از میزان های اروپایی، دارند. کرشمه در کتاب شیوه نی نوازی نوشته آقای محمد علی کیانی نژاد، به صورت دو چهارم بیان شده است. (یک) |
|
|
|
گذشته از اشتباهی که در نگارش میزان اول و چهارم صورت گرفته (یک)، طبق تعریف دو چهارم ریتمی است که در هر میزان آن دو ضرب وجود دارد؛ ضرب اول قوی و ضرب دوم ضعیف؛ که ضربات قوی و ضعیف در دور کرشمه این گونه نیست. در کتاب دایره المعارف موسیقی کهن ایران نوشته مهران پورمندان نیز آمده است: (یک) کرشمه، فرمی در موسیقی ایران و دارای وزن معمولا سه ضربی است... آقای فرهاد فخرالدینی نیز در مجله موسیقی شماره صد و هفده آورده اند: (یک) اگر به ردیف ها و دستگاه های موسیقی ملی ایران دقت کرده باشیم می بینیم که کرشمه خیلی زیاد به چشم می خورد و معمولا ریتم آن سه ضربی یا به عبارت دیگر میزان ترکیبی دو ضربی مانند شش هشتم، است که در بعضی نقاط قسمت قوی ضرب دوم به قسمت ضعیف ضرب اول مربوط شده و حالت سنکپ ایجاد می کند. اگر سه ضربی فرض کنیم، هر میزان شش هشتم حامل دو میزان سه هشتم خواهد شد که البته می توان به صورت سه چهارم هم نوشت در اینجا ضرب قوی به وسیله عمل سنکپ به ضرب ضعیف تبدیل می شود. هم چنین آقای موسی معروفی در کتاب ردیف موسیقی ایران این دور را به‌صورت سه چهارم درآورده اند. (یک) |
|
|
|
و هم چنین ایشان در همان کتاب، کرشمه ماهور را چنین بیان کرده اند: |
|
|
|
همان گونه که در مثال ها دیده می شود دور کرشمه را هر بار در یکی از میزان های اروپایی گنجانده اند. حال آن که . . . . . . . و ... هر کدام برای خود تعریف خاصی دارند. با این وصف چگونه می توان یک دور را در سه چهار میزان متفاوت جای داد که هر بار هم درست باشد؟! علاوه بر این، امروزه فرم های دیگر موسیقی ایران نظیر چهار مضراب، رنگ، پیش درآمد و غیره نیز به‌گونه قبل، در قالب میزان بندی اروپایی مطرح می شود. برای مثال امروزه پیش درآمد‌ها را با تفکر دوری (که در نهاد موسیقی ایران است) می سازند و سپس برای نت نویسی، آن را در قالب شش چهارم یا چهار چهارم جای می دهند! در موقع اجرا نیز سعی در رعایت قالب های میزانی می کنند و در نهایت قطعه ای که دوری ساخته شده، میزانی اجرا می شود! حال به مرور زمان ذایقه آهنگساز ایرانی از تفکر دوری به تفکر میزانی تبدیل شده و پیش درآمد را از همان ابتدای ساخت، در قالب شش چهارم یا چهار چهارم می سازد. |
آموزش موسیقی به شیوه ارف.
گفت و گو با فرزاد حکیم رابطدر ایران معمولاٌ نام کارل ارف با اثر جاودانه اش کارمینا بورانا همزمان به یاد آورده میشود.خصوصاٌ مقدمه‌ی آن یعنی
پرولوگ Fortuna که به گوش هم وطنان‌مان بسیار آشنا است. آن چه قدر و منزلت این موسیقی‌دان را دو چندان می کند ابداع شیوه ای برای آموزش موسیقی به کودکان است که امروز به نام روش ارف معروف است.کارل ارف Carl Orff در 10 جولای 1895 در مونیخ به دنیا آمد . در آکادمی مونیخ به تحصیل پرداخت و سپس در سال 1924 به همراه Dorothee Günther مدرسه ای برای ژیمناستیک، موسیقی و رقص تاسیس کرد و این عاملی شد تا وی به ابداع شیوه خود برای آموزش خردسالان اقدام کند. در این روش او با استفاده از خواندن و آلات ضربی ساده به آموزش موسیقی با شیوه‌ای ساده و قابل قبول برای کودکان پرداخت . وی سرانجام درسال 1982 پس از سال‌ها تحقیق ، آموزش، آهنگ سازی و رهبری ارکستر جهان را با آثارش تنها گذاشت.
آن‌جه در پی می‌آید گفت و گوی کوتاهی است با فرزاد حکیم آوا نوازنده و مربی موسیقی کودکان به روش ارف.
آموزش موسیقی به روش ارف چه بازه‌ی سنی را در برمی‌گیرد؟
آموزش در موسیقی به بخش کودکان و نوجوانان و بزرگسالان تقسیم میشود که مقطع سنی 4 تا 12 ساله را بخش کودک و نوجوان محسوب می‌کنندکه مناسب آموزش به این شیوه است.
لطفاً کمی درباره خصوصیات روش ارف توضیح دهید.
روش آموزش موسیقی کودک براساس شیوه‌ای است که آهنگسازی به نام «کارل ارف» ابداع کرده است. بنابراین روش که مخصوص کودکان است و در عین حال مناسب‌ترین روش آموزش موسیقی برای کودکان و نوجوانان به شمار میرود؛ کودکان با استفاده از سازهای بسیار ساده و در عین حال با قابلیت اجرایی بالا به راحتی به و خیلی زود به تکنیک‌های مورد نیاز برای نوازندگی دست پیدا می‌کنند. یک روش مناسب در شیوه کارل ارف بازیهای ریتمیک است. کودکان بدون هیچ‌گونه تجربه موسیقی و آشنایی با نت و ریتم با انواع ریتم آشنا شده و در آینده‌ای نزدیک با دروس تئوری موسیقی ارتباط پیدا می‌کنند. دسته‌بندی کودکان در مقاطع سنی تأثیرات بسیاری در روند مثبت آموزش دارد به طوری که آنها با مقایسه و رقابت به هماهنگی و مهارت قابل توجهی می‌رسند. هم چنین با توجه به رده سنی آنها انتخاب شیوه بیان و علایم مخصوص برای آموزش مبانی موسیقی به آنها حائز اهمیت است. هنرجویان با استعداد پس از طی این دوره می‌توانند در گام نخست وارد هنرستان موسیقی شده و سپس موسیقی را به عنوان رشته دانشگاهی خود بر گزیدند و این نشان دهنده مسئولیت بسیار مهم یک معلم موسیقی کودک در اتخاذ شیوه مناسب برای جذب هنرجو است.
هم‌اکنون چه مشکلاتی در زمینه آموزش موسیقی در بخش کودک و نوجوان در کشور وجود دارد؟
کم بودن متخصص و پایین بودن مقطع آگاهی خانواده‌ها از مهمترین مشکلات بخش آموزش است . مشکل اصلی در کشور ما این است که بسیاری از مردم در زندگی روزمره از فرهنگ موسیقی دور هستند که این بسیار نگران کننده است. در کلاس‌های موسیقی کودک، هر هنرجو دارای یک فرهنگ است، بنابراین باید مدرس موسیقی با روانشناسی کودک نیز آشنایی داشته باشد.
نحوه فعالیت آموزشگاهها درباره آموزش موسیقی کودک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
گاهی در بعضی از آگهی‌های تبلیغاتی به عبارت آموزش ارف کودکان برخورد میکنیم که حکایت از عدم آگاهی آنان از شیوه آموزشی است .در واقع هر کلاسی که به کودکان موسیقی آموزش داده‌شود الزاماً ارف نیست، بلکه آموزش براساس روش ارف دارای متد خاص خود است.
نهادهای نظارتی چه نقشی بر آموزش موسیقی کودکان می‌توانند داشته باشد؟
در درجه اول وزارت ارشاد و مرکز گسترش آموزش‌های هنری می‌بایستی در زمینه فرهنگ سازی خانواده‌ها برای ارتباط با موسیقی گام بردارند و دیگر معرفی مراکز مورد تأیید برای آموزش موسیقی کودک و در نهایت کنترل کیفیت آموزش در آن مراکز به صورت مداوم باید صورت بگیرد.
نقش موسیقی درمانی در بهبود ساختارهای رفتاری کودکان چگونه است؟
درباره کودکانی که دارای مشکلاتی چون گوشه‌گیری، پرخاشگری و عدم تمرکز و یا بیش‌فعالی باشند از طرف روانشاس توصیه میشود که در کلاس‌های گروهی موسیقی شرکت کنند که در این صورت ابتدا خشونت‌های رفتاری آنها مرتفع شده و پس از آن تحت آموزش موسیقی قرار می‌گیرند.
به طور مثال در کلاس‌های گروهی ابتدا از کودک می‌خواهند با ضربه زدن به ساز سه گوش، گروه موسیقی را همراهی کند که این وظیفه در عین حال که کوتاه و ساده است دارای اهمیت فراوان در هماهنگی گروه است، بنابراین کافی است که یک بار به بهانه‌ای غیرتشبیهی او را کنار بگذاریم که در این زمان اهمیت کار این کودک، هم برای گروه اجرایی و هم برای خودش سبب اعتماد به نفس او میشود. با این توضیح مشخص میشود که رفع مشکلات رفتاری کودکان با اهمیت‌تر از آموزش تکنیک‌های موسیقی است.