ریتم در موسیقی Jazz - قسمت چهارم.

در بحث جمله بندی موسیقی Jazz پس از Articulation به دینامیک اجرا می رسیم. هر چند دینامیک اجرا می تواند خود به نوعی از نکات فرعی Articulation به حساب آید اما به دلیل اهمیت بطور جداگانه به آن می پردازیم. بطور ساده دینامیک اجرا به این معنی است که نوازنده کدام یک از نتها یا قسمتهای ملودی را با صدار بلند و یا ضربه اجرا کند و کدام قسمت ها را با آرامش و با صدای کم اجرا کند.

نوازنده ممکن است در موقعیت های مختلف از الگوهای دینامیک
متفاوتی در اجرا استفاده کند

نت ها یا قسمتهایی از موسیقی که در Jazz به حالت نجوا و آرام اجرا شوند با اصطلاحاتی نظیر Ghost (روح) یا Muffled (کم یا بی صدا) مشخص می کنند.

باید دقت کرد که بالا و پایین شدن شدت اجرای نتها در موسیقی Jazz احساس خاصی را در موسیقی ایجاد می کند که بطور مستقیم روی ریتم و Groove حاصل از یک قطعه Jazz تاثیر می گذارد. تفاوت دینامیک موسیقی در Jazz با موسیقی سبک کلاسیک در آن است که دینامیک جز را نوازنده به هنگام اجرا با سلیقه و احساس خود اعمال می کند حال آنکه در موسیقی کلاسیک دینامیک از طرف آهنگساز به نوازنده القا می شود.

تاخیر در اجرای نت ها
اما یکی دیگر از مهمترین پارامترهایی که حس جز را در یک قطعه بوجود می آورد فاصله ای است که نوازنده در اجرای ضرب قوی و ضعیف (down & up beats) میزان بطور حسی ایجاد می کند.

برای درک بهتر، بخاطر بیاورید که گفتیم نوازنده جز احتمالآ دو نت چنگ را معمولآ بصورت یک نت چنگ نقطه دار و یک نت دولا چنگ و یا به حالت دو نت چنگ تریوله متصل و یک نت چنگ تریوله تنها اجرا می کند و طبیعی است که در بسیاری موارد ارزش نتها را ممکن است بینا بین این دو حالت در نظر بگیرد.

ایجاد تاخیر و حتی تغییر در اجرای نت ها

در هر صورت معمولآ نت اولی که بعنوان چنگ اجرا می شود دارای کشش زمانی بیشتر است، چنگ نقطه دار یا دو تریوله چنگ متصل. با توجه به این موضوع اغلب نوازندگان جز در اجرای این نت (چه در ضرب قوی باشد چه ضعیف) تاخیر ایجاد می کنند. بگونه ای که مثلآ دو نوازنده درامز ممکن است در ایجاد تاخیر در اجرای نت های چنگ کاملآ متفاوت با یکدیگر عمل کنند.

در یک مثال حتی واضح ممکن است یک نوازنده در صورتی که تشخیص دهد ارزش نت چنگ اول را کمتر از نت دوم اجرا کند.

Nuance
نوانس در اجرا کاملآ به فیزیک ساز و مهارت نوازنده در استفاده از امکانات ساز بستگی دارد. احساس و شخصیت نوازنده و توانایی او در استفاده از ساز بطور مستقیم تاثیر زیادی در بوجود آوردن موسیقی از ساز دارد. دقیقآ همانند آنکه یک هنرپیشه سینما یا تئاتر چگونه از عضلات صورت خود برای ایجاد حس ناراحتی و یا شادی استفاده کند.

بعنوان مثال یک نوازنده سکسیفون ممکن است برای اجرای یک نت از بالا با حرکت گلیساندو به آن برسد و دیگری ممکن است از پایین. مثال دیگر احساس متفاوتی است که دو نوازنده متفاوت پیانو مانند کیت جرت (Keith Jarrett) و یا چیک کورئا (Chick Corea) در اجرای نتها زینت دارند. هر یک از این نوع اجراها احساس خاصی را در موسیقی پدید می آورند که توسط آن گونه های متفاوت Groove جز حاصل می شود.